Over Ons
Ontdek het verhaal achter Galerie Appelbergen en onze passie voor dakarchitectuur.
Onze Missie
Galerie Appelbergen is ontstaan uit een fascinatie voor het vaak over het hoofd geziene aspect van architectuur: het dak. Als kroon op elk gebouw verdient dakarchitectuur de erkenning als kunstvorm op zich. Onze missie is om deze verborgen schoonheid zichtbaar te maken en waardering te kweken voor zowel de esthetische als de ambachtelijke aspecten van dakontwerp.
Wij geloven dat daken meer zijn dan functionele elementen – ze zijn culturele uitingen die verhalen vertellen over onze geschiedenis, technologische ontwikkeling en relatie met de natuurlijke omgeving. Door tentoonstellingen, educatieve programma's en samenwerkingen met professionals uit de sector willen we een platform bieden voor de waardering en het behoud van dit belangrijke architectonische erfgoed.
In een tijd waarin duurzaamheid en klimaatadaptatie steeds belangrijker worden, richten we ons ook op de toekomst van dakarchitectuur. Hoe kunnen daken bijdragen aan energieopwekking, biodiversiteit en leefbaarheid van onze steden? Door deze vragen te onderzoeken, hopen we bij te dragen aan innovatieve oplossingen voor de uitdagingen van morgen.
Ons historische pand uit 1887 met gerestaureerd mansardedak
Onze Geschiedenis
Bouw van het pand
Het gebouw dat nu Galerie Appelbergen huisvest, werd oorspronkelijk gebouwd als woonhuis voor de welgestelde koopman Frederik Appelbergen. Het opvallende mansardedak, ontworpen door architect Gerrit Nijhuis, was destijds een van de eerste van dit type in de regio Groningen.
Transformatie tot kunstgalerie
Na het overlijden van de familie Appelbergen werd het pand gekocht door kunstenaar Willem van Zanten, die het transformeerde tot een van de eerste kunstgaleries in Noord-Nederland. De ruime zolderverdieping onder het mansardedak werd omgebouwd tot expositieruimte, waar het noorderlicht via dakramen voor ideale lichtomstandigheden zorgde.
Periode van verval
Na decennia van gebruik raakte het pand in verval, met name het dak dat ernstige lekkages vertoonde. De galerie sloot haar deuren en het gebouw stond jarenlang leeg, wat leidde tot verdere achteruitgang van de historische dakconstructie.
Aankoop en restauratieplan
Architectuurhistoricus Maria Jansen kocht het verwaarloosde pand met de visie om het te restaureren en een nieuwe bestemming te geven als gespecialiseerde galerie voor dakarchitectuur. In samenwerking met SD Dakdekkers en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed werd een ambitieus restauratieplan opgesteld, waarbij het historische mansardedak in oude glorie zou worden hersteld.
Restauratie van het dak
De restauratie van het dak was een meesterwerk op zich. Onder leiding van meester-leidekker Jan Visser van SD Dakdekkers werden de originele leien waar mogelijk hergebruikt en aangevuld met handgekloofde leien uit dezelfde Spaanse groeve als de originelen. De dakkapellen werden gereconstrueerd op basis van historische foto's, terwijl de interne constructie werd versterkt met respect voor de oorspronkelijke houtverbindingen.
Opening Galerie Appelbergen
Na jaren van zorgvuldige restauratie opende Galerie Appelbergen haar deuren met de inaugurele tentoonstelling "Onder Dak: Een Geschiedenis van Beschutting". Het gerestaureerde mansardedak werd niet alleen het onderkomen van de galerie, maar ook een centraal onderdeel van de expositie zelf – een levend voorbeeld van het vakmanschap dat de galerie wil vieren.
Uitbreiding met educatief centrum
Met steun van de provincie Groningen en het Prins Bernhard Cultuurfonds werd de voormalige koetshuis op het terrein gerenoveerd en omgebouwd tot educatief centrum. Hier worden nu workshops en lezingen gehouden, en kunnen bezoekers de principes van dakconstructies hands-on ervaren door middel van interactieve modellen.
Ons Team
Maria Jansen
Oprichter & Directeur
Als architectuurhistoricus met specialisatie in historische dakconstructies heeft Maria haar passie omgezet in een uniek cultureel initiatief. Na haar promotie aan de TU Delft werkte ze bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, waar ze zich richtte op de documentatie en het behoud van historische kapconstructies. De aankoop en restauratie van het pand aan de Appelbergenweg was de verwezenlijking van haar droom om een platform te creëren voor de waardering van dakarchitectuur.
Maria geeft regelmatig lezingen over de culturele en historische betekenis van daken en is auteur van het standaardwerk "Onder de Pannen: Vijf Eeuwen Nederlandse Dakarchitectuur".
Thomas de Vries
Hoofdcurator
Thomas brengt een unieke combinatie van praktische en theoretische kennis naar Galerie Appelbergen. Na zijn opleiding tot timmerman specialiseerde hij zich in traditionele kapconstructies, waarna hij architectuur studeerde aan de Academie van Bouwkunst in Groningen. Voordat hij zich aansloot bij Galerie Appelbergen, werkte hij als restauratiearchitect bij Van Hoogevest Architecten, waar hij betrokken was bij de restauratie van monumentale daken zoals die van de Nieuwe Kerk in Delft.
Als hoofdcurator is Thomas verantwoordelijk voor het samenstellen van de tentoonstellingen en het ontwikkelen van de educatieve programma's. Zijn praktische achtergrond stelt hem in staat om complexe technische aspecten van dakconstructies toegankelijk te maken voor een breed publiek.
Lisa Bakker
Educatief Coördinator
Met een achtergrond in kunstonderwijs en een passie voor architectuur is Lisa de drijvende kracht achter de educatieve programma's van Galerie Appelbergen. Ze ontwikkelt workshops voor verschillende doelgroepen, van schoolkinderen tot professionals in de bouwsector, en werkt samen met onderwijsinstellingen zoals de Hanzehogeschool Groningen om dakarchitectuur op te nemen in hun curricula.
Lisa's innovatieve benadering van architectuuronderwijs, waarbij hands-on ervaring centraal staat, heeft geleid tot populaire programma's zoals de workshop "Dakmodellen Maken" en de masterclass "Duurzame Dakoplossingen" voor architectuurstudenten.
Jan Visser
Technisch Adviseur
Als meester-leidekker met meer dan veertig jaar ervaring is Jan een levende encyclopedie van traditionele dakbedekkingstechnieken. Na zijn carrière bij SD Dakdekkers, waar hij betrokken was bij de restauratie van talloze monumentale daken in Nederland, sloot hij zich aan bij Galerie Appelbergen als technisch adviseur.
Jan was verantwoordelijk voor de restauratie van het mansardedak van de galerie zelf en geeft nu demonstraties en workshops over traditionele technieken zoals leidekken, rietdekken en zinkwerk. Zijn missie is om deze ambachtelijke kennis door te geven aan een nieuwe generatie, om zo het vakmanschap te behouden voor de toekomst.
Onze Toekomstvisie
Galerie Appelbergen staat aan het begin van een ambitieuze reis. In de komende jaren willen we uitgroeien tot een nationaal kenniscentrum voor dakarchitectuur, waar onderzoek, educatie en expositie samenkomen om innovatie en behoud te stimuleren.
We werken aan de ontwikkeling van een digitaal archief van Nederlandse dakarchitectuur, in samenwerking met het Nationaal Archief en de TU Delft. Dit project, dat in 2026 gelanceerd zal worden, zal een schat aan historische tekeningen, foto's en technische documentatie toegankelijk maken voor onderzoekers, professionals en het brede publiek.
Daarnaast willen we onze educatieve programma's uitbreiden met een jaarlijkse zomerschool voor internationale studenten en professionals, gericht op duurzame dakoplossingen. In samenwerking met partners als SD Dakdekkers en VELUX Nederland willen we een platform bieden waar traditie en innovatie elkaar ontmoeten en versterken.
Onze ultieme ambitie is om in 2030 een internationaal symposium over dakarchitectuur te organiseren, waar experts uit de hele wereld samenkomen om kennis uit te wisselen en nieuwe richtingen te verkennen voor deze essentiële maar vaak ondergewaardeerde dimensie van onze gebouwde omgeving.
"Daken zijn meer dan bescherming tegen de elementen – ze zijn het punt waar architectuur de hemel raakt, waar functie en schoonheid samenkomen in een delicate balans. Onze missie is om deze verborgen dimensie van onze gebouwde omgeving de waardering te geven die ze verdient."
— Maria Jansen, Oprichter Galerie Appelbergen
Onze Partners & Sponsors
Galerie Appelbergen wordt mogelijk gemaakt door de genereuze steun van de volgende organisaties:
Steun Ons
Wilt u bijdragen aan het behoud en de ontwikkeling van kennis over dakarchitectuur? Word dan Vriend van Galerie Appelbergen of overweeg een donatie aan onze stichting.
Word Vriend